Choroba afektywna dwubiegunowa (ChAD) (ang. bipolar affective disorder), zwana dawniej psychozą maniakalno-depresyjną, to jedna z najczęściej występujących chorób psychotycznych. Charakterystyczne dla choroby są wahania nastroju – od epizodów depresji po maniakalną euforię. Rozpoznanie ChAD wciąż bywa niejednoznaczne, o czym pisaliśmy w kilku już artykułach: Rozpoznanie ChAD.
Choroba najczęściej rozpoczyna się w wieku 20-30 lat, w połowie przypadków (niektóre źródła podają, że nawet w 80% przypadków) od epizodu depresji. Ilość zachorowań wydaje się być niedoszacowana – pierwszy epizod manii czy hipomanii może wystąpić po latach zmagania się i leczenia depresji. Również to depresja częściej bywa przyczyną wizyty u psychiatry. Z kolei wśród dzieci, mania bywa mylona z ADHD.
Rozróżniamy następujące typy choroby afektywnej dwubiegunowej:
- Choroba afektywna dwubiegunowa typu I – kiedy epizody depresji łączą się z epizodami manii
- Choroba afektywna dwubiegunowa typu II – występują epizody depresji i hipomanii
- ChAD z szybką zmianą faz (ang. Rapid-Cycling Bipolar Disorder) – w ciągu roku przewijają się przynajmniej cztery epizody manii lub depresji. Okresy remisji są krótkie lub w ogóle ich nie ma. Mówi się również o bardzo szybkiej zmianie faz z epizodami kilkudniowymi czy kilkutygodniowymi albo okołodobowej zmianie faz.
- Zaburzenie typu spektrum choroby afektywnej dwubiegunowej – występują epizody depresji i innych cech „dwubiegunowości”: np. krótkotrwałe hipomanie, częste nawroty depresji, obciążenie rodzinne chorobą afektywną dwubiegunową
- Cyklotymia – przewlekłe zaburzenie nastroju – pomiędzy łagodnymi objawami depresji i stanami nieznacznie wzmożonego samopoczucia, które nie są nasilone w takim stopniu jak w epizodzie depresji i manii/hipomanii.
Według Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10 afektywne zaburzenia nastroju obejmują grupy F30-F39
F30 Epizod maniakalny (ang. Manic episode)
- F30.0 Hipomania
- F30.1 Mania bez objawów psychotycznych
- F30.2 Mania z objawami psychotycznymi
- F30.8 Inne epizody maniakalne
- F30.9 Epizod maniakalny, nieokreślony
F31 Zaburzenia afektywne dwubiegunowe (ang. Bipolar affective disorder)
- F31.0 Zaburzenie afektywne dwubiegunowe, obecnie – epizod hipomanii
- F31.1 Zaburzenie afektywne dwubiegunowe, obecnie – epizod maniakalny bez objawów psychotycznych
- F31.2 Zaburzenie afektywne dwubiegunowe, obecnie – epizod maniakalny z objawami psychotycznymi
- F31.3 Zaburzenie afektywne dwubiegunowe, obecnie – epizod depresji o łagodnym lub umiarkowanym nasileniu
- F31.4 Zaburzenie afektywne dwubiegunowe, obecnie – epizod ciężkiej depresji bez objawów psychotycznych
- F31.5 Zaburzenie afektywne dwubiegunowe, obecnie – epizod ciężkiej depresji z objawami psychotycznymi
- F31.6 Zaburzenie afektywne dwubiegunowe, obecnie – epizod mieszany
- F31.7 Zaburzenie afektywne dwubiegunowe, obecnie – remisja
- F31.8 Inne zaburzenia afektywne dwubiegunowe
- F31.9 Zaburzenia afektywne dwubiegunowe, nie określone
F32 Epizod depresyjny (ang. Depressive episode)
- F32.0 Epizod depresji łagodny
- F32.1 Epizod depresji umiarkowany
- F32.2 Epizod depresji ciężki, bez objawów psychotycznych
- F32.3 Epizod depresji ciężki, z objawami psychotycznymi
- F32.8 Inne epizody depresyjne
- F32.9 Epizod depresyjny, nieokreślony
F33 Zaburzenia depresyjne nawracające (ang.Recurrent depressive disorder)
- F33.0 Zaburzenia depresyjne nawracające, obecnie epizod depresyjny łagodny
- F33.1 Zaburzenie depresyjne nawracające, obecnie epizod depresyjny umiarkowany
- F33.2 Zaburzenie depresyjne nawracające, obecnie epizod depresji ciężkiej bez objawów psychotycznych
- F33.3 Zaburzenie depresyjne nawracające, obecnie epizod depresji ciężkiej z objawami psychotycznymi
- F33.4 Zaburzenie depresyjne nawracające, obecnie stan remisji
- F33.8 Inne nawracające zaburzenia depresyjne
- F33.9 Nawracające zaburzenia depresyjne nieokreślone
F34 Uporczywe zaburzenia nastroju [afektywne] (ang.Persistent mood [affective] disorders)
- F34.0 Cyklotymia
- F34.1 Dystymia
- F34.8 Inne uporczywe zaburzenia nastroju [afektywne]
- F34.9 Uporczywe zaburzenia nastroju [afektywne], nieokreślone
F38 Inne zaburzenia nastroju [afektywne] (ang. Other mood [affective] disorders)
- F38.0 Inne występujące pojedynczo zaburzenia nastroju [afektywne]Epizod mieszanych zaburzeń afektywnych
- F38.1 Inne nawracające zaburzenia nastroju [afektywne] Nawracające krótkie epizody depresyjne
- F38.8 Inne określone zaburzenia nastroju [afektywne]
F39 Zaburzenia nastroju [afektywne], nieokreślone (ang. Unspecified mood [affective] disorder)
Źródła: psychiatria.pl, stat.gov.pl
