Ostatnie dwa lata obserwacji wprowadzą być może pewne zmiany w zaleceniach dla kobiet planujących zajście w ciążę, które jednocześnie używają leków stabilizujących nastrój.
Podczas dorocznej 61-szej konferencji Amerykańskiej Akademii Neurologii w 2009 roku przedstawiono podsumowanie dotychczasowych dostępnych w piśmiennictwie danych, dotyczących kobiet ciężarnych przyjmujących leki przeciwpadaczkowe, a także ich dzieci. Ze względu na podobne preparaty te same zalecenia mogą dotyczyć również chorych na ChAD
Lek przeciwpadaczkowy | Ryzyko uszkodzenia i deformacji płodu | Ryzyko zaburzeń funkcji poznawczych u dziecka |
Kwas walproinowy | Istnieje | Najprawdopodobniej istnieje |
Karbamazepina | Najprawdopodobniej nie ma | Prawdopodobnie nie ma |
Lamotrygina | Prawdopodobnie nie ma | Prawdopodobnie nie ma |
Fenobarbital | Nie stosowany | Prawdopodobnie istnieje |
Fenytoina | Prawdopodobnie nie ma | Prawdopodobnie istnieje |
Uzyskane dane wskazują na to, że najwyższe ryzyko uszkodzeń płodu wystąpiło przy wysokich dawkach kwasu walproinowego w pierwszym trymestrze ciąży ( niekiedy mówi się o pierwszych dwu tygodniach po poczęciu). Zmiana leku po tym okresie nie ma więc uzasadnienia, a może wiązać się z niebezpiecznymi dla matki i dziecka napadami padaczkowymi.
W związku z tym panel Amerykańskiej Akademii Neurologii oraz Amerykańskie Towarzystwo Epileptologii sugeruje unikanie kwasu walproinowego w przypadku kobiet planujących ciążę, i to także jedynie u tych, u których kwas walproinowy nie jest lekiem niezbędnym do kontroli napadów padaczkowych.
Kobiety, które muszą stosować kwas walproinowy powinny razem z lekarzem przedyskutować ryzyko stosowania tego leku dla płodu i podjąć z partnerem decyzję o ciąży.
W podsumowaniu podkreślono także znaczenie monoterapii (stosowania jednego leku), gdzie ryzyko uszkodzeń płodu jest niższe niż przy politerapii (stosowanie kilku leków). A zatem kobiety przyjmujące trzy leki powinny przed planowanym zajściem w ciążę, razem z lekarzem próbować terapii dwoma lekami, a te, które stosują dwa leki, próbować leczenia jednym lekiem. Złota reguła stosowania najniższej skutecznej dawki leku jest jak najbardziej aktualna.
Odpowiednikiem amerykańskich rejestrów jest program EURAP (Europejski Rejestr Leków Przeciwpadaczkowych i Ciąży ) prowadzony przez Ligę Przeciwpadaczkową Lekarze europejscy są bardziej sceptyczni w stosunku do doniesień amerykańskich i podkreślają, że leki nowsze (np. lamotrygina) od niedawna obecne w praktyce medycznej mają uboższą dokumentację i krótszy czas obserwacji przypadków niż leki starsze. Być może dlatego lepiej wypadają w zestawieniach. Jak czytamy na stronie Ogólnopolskiego Centrum Padaczki dla Kobiet w Ciąży ?Kilkuletnie badania objęte programem EURAP zgromadziły dane około 3000 ciężarnych, które brały różne leki przeciwpadaczkowe. Dla wykazania znamienności wyników i wniosków, zdaniem statystyków, konieczna jest liczba 6000 osób.?
Na podst. NEUROLOGY 2009;72:1223-1229 oraz www.epilepsy.org.pl